De agenda van de gemeenteraad heeft de afgelopen maand in het teken gestaan van het project Noordoevers. Noordoevers is een fors woningbouwproject op de grens van Hendrik-Ido-Ambacht en Zwijndrecht. Dit project staat er, mede door de crisis op de woningmarkt, uitermate beroerd voor.
Voor zover geen nieuws. Er is dan ook meer aan de hand.
Noordoevers maakt deel uit van de ROM-D. De ROM-D is een regionale ontwikkelmaatschappij voor bedrijventerreinen, waarin Dordrecht samenwerkt met de omliggende gemeenten in de Drechtsteden. En om die reden hoort Noordoevers, als woningbouwproject, eigenlijk niet thuis in de ROM-D. Op het moment dat alles goed gaat, hoeft dat geen problemen op te leveren. Helaas gaat het op dit moment niet goed want de ROM-D staat er financieel zwak voor.
Het is belangrijk om te vermelden dat de ROM-D van en voor alle zes de Drechtsteden projecten ontwikkeld. De ROM-D is gezamenlijk opgestart en daarom ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
De ROM-D heeft een belangrijke functie voor de regio. Kennis wordt gebundeld en als gemeenten samenwerken zijn er betere mogelijkheden om projecten te ontwikkelen en eventuele risico’s te delen. De provincie vindt dat ook en is daarom bereid om 10 miljoen euro in de ROM-D te storten als kapitaalsinjectie. Zolang de ROM-D actief is, mag dat geld gebruikt worden voor nieuwe ontwikkelingen. Op het moment dat de ROM-D zeer lucratief wordt (waar het voorlopig niet naar uitziet), vraagt de provincie een bescheiden vergoeding. In de praktijk is dat nog nooit voorgekomen, ook niet in de ‘goede’ jaren.
De provincie stelt één belangrijke voorwaarde: de ROM-D moet een financieel stabiele basis hebben om in de toekomst nieuwe terreinen te kunnen ontwikkelen en voor 15 maart moet er een oplossing zijn.
En daarmee zijn wij terug bij Noordoevers. Dit project kent een miljoenentekort en werkt daarmee verlammend op de ROM-D. Dit project moet dus uit de ROM-D worden gehaald, waarna de ROM-D verder kan (o.a. met de miljoenen van de provincie). Dat betekent dat de financiële pijn van Noordoevers verdeeld moet worden onder de zes Drechtstedengemeenten. Die pijn is aanzienlijk en voor een deel nog onzeker (risico’s zijn soms lastig in kaart te brengen). Echter niets doen levert nog veel meer problemen op: de bijdrage van de provincie wordt misgelopen en de situatie van ROM-D blijft uitermate zorgelijk. Gemeenten moeten dan in de toekomst alsnog grote tekorten aanvullen en het dossier zal meermalen de agenda van gemeenteraden blijven bepalen.
Het Drechtstedenbestuur, bestaande uit wethouders uit de verschillende Drechtstedengemeenten onder leiding van de burgemeester van Dordrecht, heeft een voorstel naar de verschillende gemeenteraden gestuurd. Dat voorstel houdt het volgende in. Het tekort dat moet worden gedicht is 7 miljoen en dat willen zij als volgt verdelen: terugbetaalde Drechtstedentegoeden van Landsbanki (/- 2 miljoen), de gemeente Dordrecht (/- 2,4 miljoen), de gemeente Zwijndrecht (+/- 1,6 miljoen) en de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht (1 miljoen). Voor deze verdeling is gekozen, omdat Noordoevers een speciale verantwoordelijkheid is van de gemeenten Zwijndrecht en Hendrik-Ido-Ambacht, het ligt immers op hun grondgebied. De gemeente Dordrecht draagt substantieel bij, omdat de financiële positie van Dordrecht het sterkste is in de regio en zij als grootste gemeente extra verantwoordelijkheid voelt. Bovendien heeft Hendrik-Ido-Ambacht en Zwijndrecht de gemeente Dordrecht in het verleden geholpen met de bouw van Volgerlanden. Veel sociale huurders en kopers uit Dordrecht konden daar terecht.
Daarmee zijn we er nog niet. Toekomstige tekorten en risico’s worden evenredig over de zes Drechtsteden verdeeld. De afzonderlijke gemeenten nemen daartoe een voorziening op in hun eigen begroting.
Veel partijen in de Drechtsteden zijn ongerust over de risico’s. Deze zorgen zijn deels terecht. De Nederlandse economie, en de woningbouw in het bijzonder, zit in zwaar weer en er zijn veel onzekerheden.
Er zijn ook enkele partijen die het onacceptabel vinden dat gemeentegeld wordt uitgegeven aan Noordoevers. Dat is onterecht, opportunistisch en niet solidair. Noordoevers is een gezamenlijke verantwoordelijkheid en daar mag je als gemeente niet voor weglopen. Als Drechtsteden zijn wij samen sterk; in goede tijden en in slechte tijden. Met een solidaire, daadkrachtige afwikkeling van Noordoevers tonen de Drechtsteden hun kracht als samenwerkingsverband.
De gemeenteraad van Dordrecht heeft inmiddels met een overgrote meerderheid ingestemd met het voorstel. Daarbij is de raad niet over één nacht ijs gegaan. Tientallen uren is erover gesproken, vele vragen zijn gesteld en financiele experts van Deloitte hebben zaken meermaals doorgerekend en toegelicht.
Het is nu andere gemeenten om hun keuze te maken. Het CDA hoopt van harte dat ook zij bereid zijn om hun verantwoordelijkheid te nemen. Als één van de gemeenten tegen het voorstel stemt, is het onmogelijk om de deadline van 15 maart te halen en dat zou een gemiste kans zijn met grote gevolgen.
Tot slot. Noordoevers is een ingewikkeld dossier en bovenstaande uitleg doet niet volledig recht aan de complexiteit en de vele kanten van het verhaal, maar geeft wel een aardig inkijkje. Meer informatie kun je vinden in de volledige hoofdnotitie die hier is te vinden.