Geengezeikiedereenrijk

Een blog van Christiaan Merkuur:

‘Geen gezeik, iedereen rijk’, zo riep de fictieve Tegenpartij van van Kooten en de Bie ooit. Profetische woorden?  Ook anno 2016 steekt de socialistische utopie van het ‘basisinkomen’ weer de kop op. Op 22 september aanstaande organiseren onze gewaardeerde collega’s van GroenLinks een debat in Pictura over o.a. dit thema.

De voorstanders van een basisinkomen zijn van mening dat iedere Nederlander recht heeft op/gelukkiger zou zijn met een vast inkomen per maand en dat de ambtelijke overhead sterk daalt door het afschaffen van allerlei toeslagen, heffingen e.d. Dat laatste is inderdaad een goed punt. Het huidige toeslagenstelsel waarbinnen elk jaar tientallen miljarden worden rondgepompt, is ook het CDA een doorn in het oog. Niet voor niets pleit onze partij al jaren voor een vlaktaks.

Betaalbaar?

In de afgelopen maanden (overigens ook al in de jaren 90) is uitgebreid aangetoond door zowel voor- als tegenstanders, dat het ‘recht hebben op een basisinkomen’ een volstrekt onbetaalbare kwestie is. De gaten in de nationale begroting variëren van 30 tot 200 miljard, afhankelijk van de hoogte van het basisinkomen. De meeste economen gaan uit van een gat van circa 134,8 miljard euro. Dat wil zeggen, als het basisinkomen op zo’n 700 euro per persoon ligt, met een belastingpercentage van 56,6%. Linkse partijen pleiten echter voor een veel hoger basisinkomen, bijvoorbeeld, zoals recent in Zwitserland, 1000-1500 euro. Slecht nieuws voor werkende mensen die nu al elke maand, en terecht, met weerzin kijken naar het verschil tussen bruto en netto inkomen op hun salarisstrookje.

Waarde(n)volle discussie

Als familiepartij staat het CDA voor een betrouwbaar huishoudboekje van de overheid op basis van het principe dat je niet meer kunt uitgeven dan er in je portemonnee zit. Dit neemt niet weg dat het altijd goed is om een open en idealistische discussie te voeren over zaken als het belastingstelsel, werk en inkomen. Er zijn immers ook in deze tijden problemen die om frisse oplossingen vragen. Een actueel voorbeeld is de categorie 55+ in de bijstand. Wie in de bijstand zit leeft op belastinggeld, dus vanuit het principe van publieke rechtvaardigheid is de bijbehorende sollicitatieplicht niet meer dan logisch. Tegelijkertijd kun je je afvragen of het met de huidige stroeve arbeidsmarkt realistisch is dat deze groep nog structureel aan de bak komt. Persoonlijk vind ik het een debat waard of we voor deze groep, in het kader van maatwerk, de sollicitatieplicht niet moeten vervangen door de inmiddels wel bekende ‘tegenprestatie’. Bijvoorbeeld helpen in de wijkspeeltuin of Het Parkhuis. Door deze tegenprestatie is de publieke rechtvaardigheid op orde en krijgen deze mensen de mogelijkheid om zonder frustratie en zorgen bij te dragen aan de samenleving. De meeste mensen in deze groep zijn immers niet werkschuw of lui, maar komen om uiteenlopende redenen gewoon niet meer aan de bak. Wat betreft dit soort experimenten zie ik in ieder geval genoeg haakjes om elkaar in het politieke midden te vinden.

Wat het CDA betreft zitten die haakjes in ieder geval niet rondom een daadwerkelijk basisinkomen. Onze visie op de samenleving is geworteld in het uitgangspunt dat iedereen een bijdrage levert. Niet alleen de mensen die te goeder trouw in het leven staan, maar iedereen. In een rechtvaardige samenleving wordt niet geprofiteerd van de gezamenlijke inspanning, zonder zelf een inspanning te hebben geleverd. Een basisinkomen staat volledig haaks op dit principe. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die ook met een basisinkomen door blijven werken, dat is niet het punt. Waar het om gaat is dat je met een basisinkomen een ‘incentive’ geeft, een soort morele goedkeuring, om de hele dag niets te doen. Het basisinkomen werkt zodoende maatschappelijke normvervaging in de hand. Voorstanders bepleiten een samenleving waar ‘werken voor je brood’ niet langer de norm is, maar je wel elke maand belastinggeld krijgt overgemaakt, zonder enige vorm van tegenprestatie of afspraken over inzet. Met een basisinkomen geef je mensen feitelijk een ‘bankhang-bonus’.

Voor het CDA was, is en blijft de norm dat je werkt voor je brood. In een hardwerkende samenleving is, om van Kooten en Bie maar weer aan te halen, wellicht niet iedereen ‘rijk’, maar wel welvarend. En met dat gezeik zit in dit altijd klagende kikkerlandje sowieso wel goed. We zien het debat op 22 september 20.00 uur in Pictura met plezier tegemoet!

Categorieën: Geen categorie